ΜΕΙΩΣΗ 50% ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΑΚΟΥΛΑΣ

ΣΤΙΣ 90 ΣΑΚΟΥΛΕΣ ΑΝΑ ΑΤΟΜΟ ΤΟ ΟΡΙΟ ΑΠΟ ΤΟ 2019

Mείωση 50% στη χρήση πλαστικής σακούλας υπέγραψε η Ευρώπη

Μείωση χρήσης της πλαστικής σακούλας έως και 50% μέχρι το 2019 προβλέπει ο νέος νόμος που υπερψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα τέλη Απριλίου, επιχειρώντας να βάλει τέλος στην αλόγιστη κατανάλωση των 8 δισ. πλαστικών τσαντών που απορρίπτονται στην Ευρώπη ετησίως. Οι πλαστικές σακούλες αποτελούν τεράστια περιβαλλοντική πληγή, καθώς βλάπτουν ανεπανόρθωτα τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τα πουλιά, ενώ απαιτούνται αιώνες ώστε να βιοδιασπαστούν πλήρως. Μόνο στη Γαλλία «περίπου 122 εκατομμύρια πλαστικές σακούλες ρυπαίνουν μια ακτογραμμή 5.000 χιλιομέτρων», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γάλλος ευρωβουλευτής Ζιλ Παρνό.

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, απαιτείται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να περιορίσουν σταδιακά τη χρήση της πλαστικής τσάντας με αρχικό ανώτατο όριο τις 90 σακούλες ανά άτομο ετησίως από το 2019 και τις 40 σακούλες το 2025. Για παράδειγμα, ορισμένες χώρες όπως η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλά ποσοστά χρήσης της πλαστικής τσάντας -με περισσότερες από 500 ανά άτομο ετησίως- και θα πρέπει να προχωρήσουν σε δραστικές αλλαγές για να συμμορφωθούν με τα νέα όρια. Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία έχουν ήδη πετύχει τον αρχικό στόχο με 79 πλαστικές σακούλες ανά άτομο ετησίως.

Η νέα νομοθεσία προβλέπει επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των βιοδιασπώμενων πλαστικών και θα θεσπίσει τη σήμανση τους ως πλαστικών, βιοδιασπώμενων ή κομποστοποιήσιμων μέχρι το 2017.

Τόνοι απορριμμάτων
Κάθε χρόνο, οκτώ εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορρίπτονται στους ωκεανούς με τη μορφή πλαστικών μπουκαλιών, σακουλών, παιχνιδιών και άλλων μικρών σκουπιδιών.

Λόγω των δυσκολιών υπολογισμού της ακριβούς ποσότητας, καθώς μεγάλο ποσοστό της βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, οι επιστήμονες εκτιμούν πως ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι έως και 12,7 εκατομμύρια τόνοι. Σε μετρήσεις που πραγματοποίησε η ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια στις Ηνωμένες Πολιτείες, με επικεφαλής της Τζένα Τζάμπεκ, σε 192 χώρες, διαπιστώθηκε ότι «το 2010 εισήλθαν στους ωκεανούς 8 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών, από πλαστικά μπουκάλια και περιτυλίγματα έως σύριγγες, συνθετικά σχοινιά και κάδοι». Τα δεδομένα συλλέχθηκαν για την παραγωγή και τη διαχείριση απορριμμάτων και στη συνέχεια οι ερευνητές υπολόγισαν το ποσοστό των πλαστικών στα απορρίμματα και πόσο βρίσκεται σε απόσταση 30 μιλίων από τις ακτές.

Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, με περίπου 155 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών να εκτιμάται πως θα απορριφθούν στους ωκεανούς έως το 2025. Η Κίνα είναι υπεύθυνη για σχεδόν το 25% όλων των πλαστικών στους ωκεανούς, απορρίπτοντας έως και 3,5 εκατομμύρια τόνους ανά έτος. Την Κίνα ακολουθούν η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και η Σρι Λάνκα, εν μέρει λόγω της εκτεταμένης ακτογραμμής τους. Απεναντίας οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τον μεγάλο όγκο πλαστικών σκουπιδιών που παράγουν, χάρις στην ανακύκλωση και τη διαχείριση των χωματερών δε συνεισφέρουν στη ρύπανση των ωκεανών με πλαστικά παρά μόνο κατά 77.000 τόνους το έτος, λιγότερο από ένα τοις εκατό. Αξίζει να σημειωθεί πως οι πλαστικές σακούλες χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο μόνο για 20 λεπτά, όμως χρειάζονται έως και 1.000 χρόνια για να αποσυντεθούν.

Αυξάνει η ρύπανση
Συνολικά υπολογίζεται ότι σχεδόν 269.000 τόνοι πλαστικών απορριμμάτων βρίσκονται αυτή τη στιγμή στους ωκεανούς του πλανήτη, σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Five Gyres, μίας περιβαλλοντικής οργάνωσης με έδρα την Καλιφόρνια. Η μεγάλη αυτή ποσότητα απορριμμάτων είναι ικανή να γεμίσει περισσότερα από 38.500 απορριμματοφόρα οχήματα, ενώ εκτιμάται πως αποτελείται από περισσότερα από 5,25 τρισεκατομμύρια κομμάτια, σύμφωνα με τη μελέτη. Αξίζει να σημειωθεί πως η έρευνα δεν έλαβε υπόψη της τα πλαστικά που βρίσκονται στον πυθμένα των ωκεανών, παρά μόνο στην επιφάνειά τους. Η ρύπανση από πλαστικά βρίσκεται σε διάφορες συγκεντρώσεις ανά τους ωκεανούς, κάνοντας δύσκολη την εκτίμηση της συνολικής ποσότητας και μάζας των απορριμμάτων.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δεδομένα από 24 διαφορετικές αποστολές που έλαβαν χώρα από το 2007 έως το 2013 σε περιοχές όπως οι ακτές της Αυστραλίας, ο κόλπος της Βεγγάλης και η Μεσόγειος Θάλασσα. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με μικροπλαστικά που συνελέχθησαν με τη χρήση διχτυών καθώς και πιο μεγάλα πλαστικά απορρίμματα των οποίων η ύπαρξη επιβεβαιώθηκε οπτικά από παρατηρητές και κάμερες. Τα ευρήματα στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία ενός υπολογιστικού μοντέλου διανομής των πλαστικών στον ωκεανό. Μεγάλα πλαστικά φαίνεται να βρίσκονται σε αφθονία κοντά στις ακτές και μικρότερα πλαστικά εμφανίζονται στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Οι υπολογισμοί συγκεκριμένα για τα ιδιαίτερα μικρά πλαστικά επιβεβαιώνονται από μία άλλη έρευνα Ισπανών επιστημόνων, η οποία κατέληξε σε παρόμοια νούμερα χρησιμοποιώντας διαφορετική μεθοδολογία.

Η κατάσταση στην Ελλάδα
Αναφορικά με την κατάσταση στην Ελλάδα, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» έχει ήδη κρούσει τον «κώδωνα» του κινδύνου, καθώς διαπιστώνει υπερσυσσώρευση απορριμμάτων και κυρίως πλαστικών στις ελληνικές θάλασσες και τελικά στην τροφική αλυσίδα.

Μάλιστα, σύμφωνα με το «Αρχιπέλαγος», με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου και τη λήξη της τουριστικής περιόδου, χιλιάδες τόνοι πλαστικών και άλλων απορριμμάτων που συσσωρεύτηκαν στις άκρες των δρόμων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια ξεκινούν το καταστροφικό τους ταξίδι χωρίς... επιστροφή για τις ελληνικές θάλασσες.

Η οργάνωση επιρρίπτει ευθύνες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς -όπως τονίζει- για μήνες δεν υπήρξε η στοιχειώδης κινητοποίηση ώστε να καθαριστούν τα σκουπίδια, με αποτέλεσμα πολλές περιοχές της χώρας να έχουν μετατραπεί σε έναν ατελείωτο σκουπιδότοπο. Ωστόσο, ευθύνες επιρρίπτει και στην πλειονότητα των Ελλήνων, οι οποίο -όπως λέει- φαίνεται να έχουν συνηθίσει την παρουσία των απορριμμάτων σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Σύμφωνα με το «Αρχιπέλαγος», ελάχιστοι έχουν συνειδητοποιήσει πως το πλέον επικίνδυνο υλικό για το περιβάλλον είναι το πλαστικό. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας προσθέτει ότι τα προσωρινά μέτρα του καθαρισμού των παραλιών λίγο πριν από το καλοκαίρι δεν επαρκούν, καθώς η αυξημένη τουριστική κίνηση οδηγεί σε νέα συσσώρευση σκουπιδιών. Ο σκουπιδότοπος αυτός -συνεχίζει- μεταφέρεται με τις πρώτες βροχές στο θαλάσσιο οικοσύστημα, καθώς τα ορμητικά νερά παρασύρουν τα απορρίμματα στη θάλασσα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένουν τα πλαστικά, τα οποία διασπώνται και οι ίνες τους καταλήγουν στο πιάτο μας.

Το πλαστικό στο πιάτο μας

Δυστυχώς, όπως αναφέρει το «Αρχιπέλαγος», σε πολλές ακατοίκητες περιοχές του Αιγαίου καταγράφτηκαν συγκεντρώσεις μικροπλαστικών αντίστοιχες με αυτές ακτών της Αττικής, ενώ ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο είναι πως όλοι οι οργανισμοί, μεταξύ των οποίων και τα ψάρια, που ελέγχονται, περιέχουν στο στομάχι τους μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, άλλοι σε μικρότερη και άλλοι σε μεγαλύτερη ποσότητα.

«Αυτό, ωστόσο, δεν πρέπει να μας αποτρέπει από την κατανάλωση ψαριών, δεδομένου ότι παραμένει μία από τις πλέον πολύτιμες και θρεπτικές τροφές για τον άνθρωπο (ενώ συνήθως το στομάχι όπου περιέχονται οι ίνες πλαστικού δεν καταναλώνεται)», σημειώνει το «Αρχιπέλαγος» και καταλήγει πως ο περιορισμός χρήσης του πλαστικού και η ενίσχυση του μέτρου της ανακύκλωσης είναι οι μόνες λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.